Mặc dù Steve Jobs đã qua đời nhưng dấu ấn của ông còn mãi, không thể phủ nhận được ông là người có ảnh hưởng lớn nhất ở ngành công nghiệp vi tính vẫn luôn được nhân loại ghi nhớ. Câu chuyện cuộc đời ông là minh chứng cho chuyện bạn chỉ thành công khi bạn có mạo hiểm, mơ ước, và sống đúng với đam mê của mình.
Giữa tháng 6/2005, Steve Jobs đã có một bài phát biểu ở lễ trao bằng tốt nghiệp của trường ĐH danh tiếng Stanford (Mỹ), bài phát biểu đó đã gây chấn động lớn ở các giảng đường ĐH.
Bài phát biểu đơn giản chỉ là một chuỗi các tự truyện của một doanh nhân thành đạt đã trải qua một cuộc đời nhiều sóng gió và bất ngờ: bỏ học đại học, mày mò lắp ráp máy tính, bị đuổi khỏi công ty do chính mình sáng lập để rồi cuối cùng lại quay về thống trị…
Steve Jobs (Ảnh: Internet)
Dưới đây, là bài phát biểu của Steve Jobs (mà ông gọi là ba câu chuyện cuộc đời mình).
Câu chuyện đầu tiên – “kết nối các sự kiện”
Ông bỏ học ở trường ĐH Reed sau sáu tháng nhưng vẫn ở lại loanh quanh đến tận 18 tháng nữa mới thực sự ra đi. Tại sao ông lại chọn bỏ học?
Steve Jobs kể lại:
Mọi thứ bắt đầu từ lúc ông chào đời. Mẹ đẻ của ông là một SV trẻ mới tốt nghiệp ĐH, chưa chồng. Vì thế, bà quyết định mang Steve Jobs cho làm con nuôi. Bà tin rằng nên để những người có bằng ĐH mang ông về nuôi và đã sắp xếp sẵn mọi thủ tục cho con với 2 vợ chồng luật sư. Chẳng thể ngờ, đến lúc tôi chào đời, họ lại đổi ý muốn có con gái.
Thế là, bố mẹ ông bây giờ, lúc đó đang trong danh sách chờ đợi, nhận được một cú điện thoại lúc nửa đêm: “Có một bé trai mới sinh chưa ai nhận. Ông bà có muốn nhận không?” Họ vui mừng đồng ý ngay. Khi mẹ đẻ mới biết bố mẹ ông chưa bao giờ tốt nghiệp ĐH, thậm chí người cha còn chưa tốt nghiệp cấp ba, bà nhất định không ký giấy cho con nuôi và chỉ nhượng bộ khi họ hứa sau này sẽ cho Steve Jobs vào ĐH.
17 năm sau, ông vào ĐH thật. Nhưng ông thấy mình ngu ngốc khi chọn một trường đắt tiền ngang với Stanford, và toàn bộ số tiền ít ỏi của bố mẹ ông đổ vào trả tiền học.
Sau sáu tháng, Steve Jobs thấy việc đầu tư như vậy thật vô nghĩa. Ông không biết mình muốn làm gì và cũng không biết trường ĐH sẽ giúp mình như thế nào.
Sau khi suy nghĩ kỹ, ông đã quyết định bỏ học. Và đến bây giờ, ông cho đó là quyết định đúng đắn nhất của đời mình.
Vì không được ở KTX, ông ngủ ở sàn nhà phòng các bạn, trả vỏ lon Coca để lấy 5 cent mua thức ăn, và đi bộ hơn 10 cây số dọc thành phố vào các ngày chủ nhật để đến ăn một bữa làm phúc hàng tuần của đền Hare Krishna.
Sau khi thấy các mẫu chữ rất đẹp được treo quanh trường mỹ thuật, ông đã bị mê hoặc bởi chúng và ông quyết định chọn lớp học về mẫu chữ mỹ thuật để tìm hiểu cung cách thiết kế.
Ông tưởng những thứ viển vông này chắc chẳng đem lại một ứng dụng thực tế nào cho cuộc đời mình. Thế nhưng 10 năm sau, khi bắt đầu thiết kế chiếc máy tính Macintosh đầu tiên, tất cả quay trở lại. Ông đã ứng dụng những điều đó vào thiết kế chiếc Mac này. Đó là chiếc máy đầu tiên có kiểu chữ rất đẹp.
Đó cũng là lý do khiến chiếc Mac bây giờ có các kiểu dáng chữ và các phông chữ có khoảng cách đều nhau như thế này.
Ông nhận ra rằng, tất cả mọi sự kiện đều có sự liên quan đến nhau. Nếu ông không bỏ học thì đã không thể học mẫu chữ, càng không thể có thành công với chiếc máy Mac bây giờ. Ông nói : ”
“Dĩ nhiên, các bạn không thể kết nối các sự việc khi nhìn về phía trước, chỉ có thể làm như vậy khi ta nhìn lại một quãng đường. Vì vậy, các bạn phải tin tưởng rằng các hành vi, sự kiện của hiện tại có một mối liên quan nào đó đến tương lai.
Bạn phải tin tưởng vào một điều gì đó – linh tính, số phận, cuộc đời, thuyết nhân quả…bất kỳ cái gì. Lối suy nghĩ này chưa bao giờ làm tôi thất vọng, và chính nó đã tạo nên tất cả những khác biệt trong cuộc đời mình.”
Ông từng phải ngủ ở sàn nhà phòng các bạn, trả vỏ lon Coca để lấy 5 cent mua thức ăn (Ảnh: Internet)
Câu chuyện thứ hai: Cái c.hết
“Nếu ngày nào bạn cũng sống như thể đó là ngày tận thế của mình, đến một lúc nào đó bạn sẽ đúng”. Câu nói đó để lại ấn tượng lớn với ông, và trong suốt 33 năm qua, ông luôn nhìn vào gương mỗi ngày để tự hỏi mình: “Nếu hôm nay là ngày cuối của đời mình, liệu mình có muốn làm những việc hôm nay mình sắp làm không?” Và khi nhận ra câu trả lời là “không” ngày này qua ngày khác, ông biết mình cần thay đổi điều gì đó.
Ghi nhớ rằng “một ngày nào đó gần thôi, mình sẽ chết đi” là một bí quyết vô cùng quan trọng giúp tôi quyết định những lựa chọn lớn trong đời.
Trước đây, Steve Jobs bị chẩn bệnh ung thư. Bác sĩ bảo rằng chắc là một loại ung thư không chữa được, và ông chỉ sống được 3-6 tháng nữa thôi.
Bác sĩ khuyên về nhà sắp xếp lại mọi công việc, có thể ngầm hiểu như thế là chuẩn bị mọi thứ trước cái chết. Có nghĩa là phải gói gọn những điều muốn nói với các con trong 10 năm tới trong vòng một vài tháng. Có nghĩa là đảm bảo mọi thứ được sắp xếp ổn thoả để cả mọi thứ đều dễ dàng suôn sẻ khi ra đi.
Thế nhưng, tối hôm đó khám lại, bác sĩ thực hiện nội soi để lấy ra một số tế bào từ khối u. Và họ đã bật khóc khi phát hiện ra đây là một trông số rất ít loại u ác tính có thể chữa bằng phẫu thuật. Và thế là ông đã qua phẫu thuật và giờ thì khoẻ rồi.
“Không ai muốn chết cả.Kể cả những người muốn lên thiên đàng cũng không muốn chết ở đó. Thế mà cái chết lại là điểm đến của tất cả chúng ta. Không ai có thể trốn khỏi nó.
Có lẽ đó cũng là điều hợp lẽ, bởi Cái chết là sản phẩm tuyệt vời nhất của Cuộc sống. Nó là yếu tố làm thay đổi cuộc sống. Nó gạt bỏ cái cũ và mở đường cho cái mới.
Ngay bây giờ “cái mới” là các bạn, nhưng không xa nữa bạn sẽ trở thành cái cũ và bị loại bỏ. Thứ lỗi cho tôi nếu nói như thế là quá gay cấn, nhưng mà đúng như vậy đấy.”
Thời gian của các bạn là có hạn, nên đừng phí phạm bằng cách sống cuộc đời của người khác. Đừng rơi vào bẫy của sự độc đoán, giáo điều của người khác. Đừng để những ý kiến ồn ào xung quanh đánh chìm tiếng nói bên trong bạn. Và quan trọng nhất, hãy có dũng cảm để đi theo tiếng gọi của trái tim và linh tính. Chúng biết bạn thực sự muốn gì. Mọi thứ khác chỉ là thứ yếu thôi.
Steve Jobs từng phải đối mặt với cái chết nhưng may mắn thời điểm đó ông đã vượt qua ( Ảnh: Internet)
Câu chuyện thứ ba: Tình yêu và sự mất mát
Trong bài phát biểu, ông đã rất tự hào khi chia sẻ rằng
“Tôi đã rất may mắn khi tìm thấy điều mình thực sự yêu thích khi còn trẻ tuổi. Woz và tôi bắt đầu thiết kế máy Apple trong gara ô tô của bố mẹ tôi hồi tôi mới 20 tuổi. Chúng tôi làm việc rất chăm chỉ, và trong vòng 10 năm sau, Apple đã trưởng thành. Từ một bộ sậu chỉ có 2 người biến thành một tập đoàn trị giá 2 triệu đô la với hơn 4.000 nhân viên. Chúng tôi đã cho ra đời sản phẩm đỉnh cao nhất của mình -máy Macintosh – năm trước đó, lúc tôi mới bước sang tuổi 30. ”
Thế nhưng, ông lại bị đuổi việc bởi chính công ty do mình sáng lập.
Vì Apple mở rộng, ông thuê một người mà ông nghĩ là rất tài năng để điều hành công ty cùng mình. Một hai năm đầu, mọi thứ đều ổn. Nhưng rồi những định hướng tương lai có điểm bất đồng, cuối cùng, hai người cãi nhau. Hội đồng quản trị đã đứng về phía anh ta, còn Steve Jobs thì ra khỏi công ty, khi ông 30 tuổi.
“Một vài tháng sau đó, không biết phải làm gì, tôi cảm thấy đã không phải với các bậc tiền bối, đã bỏ lỡ cơ hội khi nó đến tầm tay. Tôi đã gặp David Packard và Bob Noyce và cố gắng nói lời xin lỗi vì đã làm hỏng mọi chuyện. Là một trường hợp thất bại mà công chúng đều biết đến, thậm chí tôi còn nghĩ đến việc bỏ chạy khỏi thung lũng nơi mình sống.”
Nhưng rồi ông nhận ra, ông vẫn có niềm đam mê mãnh liệt với Apple, vì vậy ông hạ quyết tâm quay trở lại.
Trong vòng 5 năm sau đó, ông bắt đầu một công ty tên là NeXT, một công ty khác tên Pixar, và đem lòng yêu một người phụ nữ tuyệt vời sau này đã trở thành vợ ông.
Pixar bắt đầu sản xuất các phim hoạt hình sử dụng công nghệ máy tính đầu tiên của thế giới, bộ phim Câu chuyện đồ chơi (Toy Story), và bây giờ đã trở thành một trong những xưởng sản xuất phim hoạt hình thành công nhất thế giới.
Cuối cùng thì Apple lại mua lại NeXT và Steve Jobs lại trở về Apple, sử dụng chính những công nghệ đã phát triển ở NeXT vào phục hưng lại cho Apple.
“Tôi tin chắc rằng, những điều kỳ diệu trên đã không xảy ra nếu tôi không bị đuổi khỏi Apple. Đó là một liều thuốc đắng, nhưng đúng là bệnh nhân cần có nó. Đôi lúc cuộc đời quẳng một cục gạch vào đầu bạn. Đừng mất niềm tin. ” Ông nói.
Ông khuyên người trẻ phải tìm thấy niềm đam mê của mình. Đối với công việc hay với người yêu đều thế cả. Công việc sẽ chiếm một phần lớn cuộc sống của bạn, và cách duy nhất để thực sự toại nguyện là làm được những điều bạn nghĩ là vĩ đại nhất. Và cách duy nhất để làm được những điều vĩ đại là yêu việc mình làm.
Nếu chưa tìm thấy thì bạn cứ tiếp tục tìm đi. Đừng bằng lòng với sự ổn định. Bạn cứ tìm đến khi bao giờ thấy, đừng dừng lại.
