Câu chuyện người mẹ già phải quỳ gối mỗi ngày để xin từng hạt gạo nuôi con trai đậu đại học Thanh Hoa khiến bao người rưng rưng.
Vào những năm 1980, có một nông dân với gia đình 3 người ở huyện Hồng An, thành phố Hoàng Cương, tỉnh Hồ Bắc, người cha đã ra đi mãi mãi khi con trai đang học tiểu học, chỉ còn lại một ngôi nhà gạch dột nát.
Người mẹ tần tảo, làm lụng rất vất vả để nuôi con trai, trong thôn không có điện nên cậu con trai ngồi học với ngọn đèn dầu, còn mẹ thì may vá, sửa chữa quần áo thuê cho người ta. Các chứng nhận giải thưởng của con trai đã được trang trí trên tường bằng đất của ngôi nhà như giấy dán tường. Người mẹ rất hay khích lệ: “Mong con học được thành tài để thoát nghèo”.
Sau đó, người mẹ bị bệnh thấp khớp nghiêm trọng và không thể làm việc đồng áng, và thức ăn của họ trở thành một vấn đề khá khó khăn. Lúc này, cậu con trai 16 tuổi trúng tuyển vào trường cấp 3 trọng điểm của quận, nhà trường yêu cầu học sinh hàng tháng phải đưa 30 cân gạo cho căn tin.
Cậu con trai biết mẹ không thể kiếm ra được nên nói: “Mẹ ơi, con muốn nghỉ học để giúp mẹ làm việc đồng áng”. Người mẹ tát con và nói: “Con phải học thành tài. Việc của con là đến trường đăng ký học, sau này mẹ sẽ gửi gạo lên cho con”.
Chẳng bao lâu sau, căng tin của trường hoạt động và phụ huynh phải mang gạo đến cho các con ăn học. Có một người phụ nữ nhìn gầy gò, cô ấy khó khăn di chuyển vào căng tin và dỡ một bao gạo trên vai xuống. Người thầy tên Sang phụ trách căng tin mở bao gạo cân cọ một hồi lâu, và tỏ thái độ không vui bèn nói:
“Cô làm cha mẹ mà lúc nào cũng thích lợi nhỏ mà muốn lợi lớn, mọi người ai cũng hỗn độn lúa sớm, lúa giữa và lúa muộn, cũng như lúa tốt. Nó không có quy củ và theo quy định gì cả, muốn biến căng tin của chúng tôi thành một cửa hàng tạp hóa hay sao?”
Người mẹ đỏ mặt và còn nói xin lỗi. Thầy Sang không nói gì nên đành nhận lời. Sau đó, người mẹ lấy ra một chiếc túi vải nhỏ và nói: “Thưa thầy, 5 tệ này là tiền sinh hoạt của con trai tôi trong tháng này xin hãy chuyển cho nó.” Thầy Sang nhận lấy bao gạo và những đồng xu bên trong túi lạch cạch, thầy Sang lắc đầυ và nói đùa: “Sao, túi tiền cũng nhẹ vậy?” Mặt mẹ anh lại đỏ bừng, cô khập khiễng cảm ơn rồi bỏ đi.
Vào tháng thứ hai, mẹ anh lại bước vào căng tin mang theo một bao gạo. Thông người phụ trách căng tin xem xét, sau đó cau mày, một cái nhìn không thiện cảm. Anh ta thắc mắc lần trước không giải thích rõ ràng, anh nói từng câu từng chữ với cô: “Loại gạo nào thì chúng ta cũng thu gom lại. Nhưng các giống phải tách biệt, không được trộn lẫn với nhau, nếu không thì không được. Vì còn phải nấu. Con trai cô cũng sắp thi rồi. Lần sau nếu còn như thế này, tôi sẽ không nhận nữa.”
Người mẹ sợ hãi hỏi: “Thưa thầy, gạo của tôi đều như thế này, tôi phải làm sao?”.Thầy giáo cảm thấy sững sờ, hỏi: “Nhà cô một mẫu ruộng trồng được trăm loại lúa sao? Thật buồn cười”. Mẹ anh không dám nói, rồi lẳng lặng bỏ đi.
Đến tháng thứ ba, mẹ anh lại đến, trên vai vẫn mang bao gạo. Cô ấy nhìn thầy Sang với một nụ cười ngượng nghịu và nghiêm túc trên khuôn mặt. Thầy Sang mở nó ra và nhìn và nói:
“Này, tại sao cô bướng bỉnh như vậy. Một người mẹ như thế thì làm sao dạy được con cái. Tại sao cô vẫn không phân từng loại gạo ra cho chúng tôi? Cô làm thế nào cô mang nó trở lại ngày hôm nay và cung cấp cho nó trở lại. Làm thế nào tôi có thể nhận được hay cô định bôi do lên mặt tôi và con trai cô!”
Người mẹ sợ hãi quỳ gốι, hai hàng lệ tuôn rơi trên đôi mắt mệt mỏi và thờ ơ: “Thầy ơi, để tôi nói thật, số gạo này là do tôi xin mà có được!” Thầy giáo sửng sốt một hồi. Không nói nên lời.
Người mẹ ngồi bệt, ống quần được xắn lên để lộ đôi chân cứng do bị liệt, sưng to bị tấy và biến dạng, người mẹ lau nước mắt nói: “Tôi bị thấp khớp nặng, đi lại còn khó khăn, huống chi việc nuôi con trai tôi nên không được tốt ngày kiếm bữa còn khó khăn, con biết đậu vào trường danh tiếng nó muốn nghỉ học để giúp tôi. Tôi đã không cho con nghỉ”.
Người mẹ cho biết, sợ con trai biết chuyện sẽ tự ái, bà giấu mọi người nên cứ đến tờ mờ sáng, bà chống gậy đến làng cách đó hơn mười dặm để ăn xin gạo, kiếm thức ăn, và sau đó lẻn trở về làng sau khi trời tối. Bà dồn gạo và gửi đến trường vào ngày mùng 1 hàng tháng cho con trai.
Thầy Sang đã rơm rớm nước mắt, đỡ người mẹ dậy và nói: “Cô à, tôi sẽ nói ngay với hiệu trưởng để xin nhà trường quyên góp tiền cho gia đình cô.” Người mẹ vội ngăn lại và nói: “Tôi xin thầy, thầy đừng làm vậy, nếu con trai tôi biết mẹ nó đi xin ăn hàng ngày và xin gạo của người ta cho nó đi học sẽ ảnh hưởng đến việc học tập, điều đó là không tốt.”
Hiệu trưởng cuối cùng cũng biết được chuyện này, và bình tĩnh giảm học phí ba năm trung học phổ thông và chi phí sinh hoạt của con trai cô với danh nghĩa học sinh cực kỳ nghèo vượt khó có thành tích học tập tốt.
Ba năm sau, con trai bà được nhận vào trường đại học hàng đầυ Đại học Thanh Hoa với số điểm 627. Trong bữa tiệc tốt nghιệρ, cô hiệu trưởng đặc biệt mời con trai của bà mẹ ăn mày lên bục giảng, cậu con trai còn đang băn khoăn: Có mấy học sinh đạt điểm cao hơn trong kỳ thi, sao thầy chỉ mời con lên sân khấu? Điều kỳ lạ hơn nữa là trên sân khấu vẫn có 3 chiếc bao căng phồng.
Lúc này, thầy Sang bước ra sân khấu và kể câu chuyện về một người mẹ đi ăn xin gạo cho con đi học, khán giả lặng đi nhiều học sinh và thầy cô giáo đã rơi nước mắt. Cô hiệu trưởng chỉ vào ba bao da ɾắn và nói: “Đây là ba bao gạo mà người mẹ trong câu chuyện xin. Đây là thực phẩm trên đời không thể mua được bằng tiền. Dưới đây chúng tôi xin mời người mẹ vĩ đại này vào sân khấu.”
Cậu con trai nhìn với vẻ nghi ngờ, và thấy thầy Sang đang từng bước giúp mẹ mình tiến về phía sân khấu. Sự rung động của người con trai lúc ấy như biển cả giông bão. Hai mẹ con nhìn nhau, đôi mắt mẹ ấm êm, như trực trào từng dòng nước mắt vài sợi tóc lòa xòa trước trán người mẹ, người con sà tới, ôm chầm lấy mẹ mà khóc, thương mẹ, nghẹn ngào không nói thành lời: “Mẹ ơi, con xin lỗi, con nợ mẹ nhiều quá. Con cảm ơn mẹ.” Mọi người ai trong khán đài cũng phải bật khóc.
Để có tài đức cho con người mẹ là tấm gương sáng cho con cái noi theo. Tu dưỡng phẩm hạnh đạo đức của người mẹ có sức ảnh hưởng đến con cái rất nhiều. Công lao của mẹ nuôi con phận làm con không thể trả hết được. Ai còn mẹ xin hãy trân quý, hiếu thảo và phụng dưỡng mẹ vì sự hi sinh của mẹ là quá lớn.
