Nếu chúng ta muốn chính chúng ta, con cháu cùng các thế hệ sau được sống trong một môi trường bình đẳng hơn, không muốn chúng phải quay cuồng đuổi theo giá nhà đất thì việc đánh thuế đất đai là điều cần làm.
Việc đánh thuế bất động sản đã và đang là đề tài của các cuộc tranh cãi nảy lửa. Một bên thì cho rằng việc này sẽ tác động trực tiếp đến giới đầu cơ đất đai, từ đó giúp phân phối lại của cải xã hội một cách công bằng hơn và về dài hạn sẽ có lợi cho sự phát triển của đất nước.
Bên kia lại cho rằng không đánh thuế sẽ giúp giảm chi phí cho người nghèo, nhất là những người đi thuê trọ và hộ thuê nhà kinh doanh nhỏ lẻ.
Cá nhân tôi cho rằng hai ý kiến này không trái ngược nhau, thậm chí là bổ sung cho nhau. Tôi đồng tình với ý kiến thứ nhất, rằng đánh thuế bất động sản là có lợi trong dài hạn (và đáng lý ra đã phải được thực hiện từ hàng chục năm trước).
Song song với đó, tôi cũng đồng tình với ý kiến thứ hai, rằng chính sách thuế cần cân nhắc đến các tác động gián tiếp lên những người đi thuê bất động sản.
Ảnh minh hoạ
Trong tâm khảm của người Việt, “tấc đất cắm dùi” luôn song hành cùng “an cư lạc nghiệp”. Điều đó phản ánh một thực tế là người Việt chúng ta luôn rất coi trọng đất đai: có được một mảnh đất làm nền tảng để xây dựng một cuộc sống tốt đẹp lâu dài.
Tuy nhiên, việc một số người tích tụ ruộng đất quá trớn sẽ lấy đi cơ hội có được tài sản với chi phí hợp lý của các thành phần khác trong xã hội trong cả hiện tại lẫn tương lai.
Trong hiện tại: giảm cung đất đai khiến giá nhà đất tăng quá cao vượt mức thu nhập. Trong tương lai: lợi tức thu được từ đất đai lại được tái đầu tư vào nhiều đất đai hơn nữa, từ đó làm gia tăng sự bất bình đẳng trong xã hội. Người có vốn thì vài đến vài chục khoảnh đất, trong khi người không có thì làm việc cả đời cũng chưa chắc đủ tiền để mua một mảnh đất cắm dùi.
Chúng ta còn đang phát triển, thế nhưng hệ số “giá nhà trên thu nhập” (price to income) đã ngang hàng với các thành phố đắt đỏ nhất trên thế giới như Hồng Kông và Paris, thậm chí đã vượt hẳn Sydney, San Francisco hay Amsterdam.
Vì thế, một chính sách thuế bất động sản là cần thiết để điều chỉnh việc phân phối tài sản xã hội theo hướng công bằng hơn, từ đó giúp đảm bảo việc phát triển trong dài hạn.
Nếu một cá nhân sở hữu quá nhiều bất động sản thì sẽ phải bán đi để tránh thuế bậc thang, cũng không thể đơn thuần đem cho thuê vì sẽ không thể cạnh tranh nổi về giá với hàng triệu hộ gia đình chỉ cho thuê căn nhà thứ hai, từ đó làm tăng nguồn cung nhà.
Song song với đó cũng có lợi về mặt kinh tế khi dòng vốn từ bất động sản được chuyển hướng để đầu tư sản xuất kinh doanh, còn nhà nước lại có nguồn thu khổng lồ ổn định theo năm từ thuế bất động sản và có căn cứ cho việc bồi thường quy hoạch.
Thuế được đóng theo giá trị thực tế của đất, khi bồi thường cũng sẽ căn cứ vào lịch sử chuyển nhượng, định giá và đóng thuế để bồi thường (do đó khai gian đóng thiếu thuế sẽ bị truy thu).
Ảnh minh hoạ
Đồng thời, hạn chế việc đầu cơ mua đi bán lại đất đai không tạo ra giá trị thặng dư cho xã hội. Đáng lý ra việc áp thuế bất động sản đã phải được thực hiện từ những ngày đầu phát triển, tuy nhiên chúng ta lại cứ chần chừ trong việc áp dụng khiến cho thị trường bất động sản bị biến tướng về nhiều mặt.
Do đó, việc áp thuế này phải được thực hiện ngay, nhưng cần có lộ trình tăng mức thuế theo kế hoạch một cách minh bạch để đảm bảo thị trường nhà đất có thời gian thích ứng với sự thay đổi chính sách. Đồng thời có những điều chỉnh cần thiết về các mức chịu thuế và mức thuế chi tiết để phản ánh thực tế biến động của thị trường.
Chung quy lại, chính sách thuế bất động sản sẽ định hình sự phát triển ổn định trong dài hạn của đất nước.
Nếu chúng ta muốn chính chúng ta, con cháu cùng các thế hệ sau được sống trong một môi trường bình đẳng hơn, không muốn chúng phải quay cuồng đuổi theo giá nhà đất thì chúng ta cần hành động ngay từ bây giờ. Nếu không thì e rằng chính thế hệ sau này sẽ phải trả giá.
Huy Hùng/ VNE
