Đất đai sản xuất bị thu hẹp, người nông dân đua nhau bán đất vì ngại vất vả nắng mưa. Họ bảo ‘thế thời đã khác’. Cứ thế diện tích đất nông nghiệp cứ bị thu hẹp dần, cuối cùng chẳng còn ai trồng lúa nữa cả.
Đầu tiên là do phát triển các khu công nghiệp: đây là xu hướng cần thiết để phát triển kinh tế xã hội, xây dựng nông thôn, xóa đói giảm nghèo… Tất nhiên, kết quả còn phụ thuộc vào cách quản lý và tổ chức sản xuất ở các khu công nghiệp.
Thứ hai là do phát triển giao thông: Có lẽ, để giảm chi phí vốn đã vào loại cao hàng đầu thế giới, nên phần lớn đường cao tốc ở ta được xây dựng tránh các khu dân cư, xuyên qua cánh đồng lâu nay dùng để sản xuất.
Nhiều khu đất nông nghiệp được thu hồi để làm đường cao tốc và các cơ sở hạ tầng phục vụ giao thông như trạm xăng dầu, trạm dừng nghỉ…
Có những nơi, đất sản xuất tiếp giáp và liền kề với khu trạm dừng nghỉ thiết kế đã rất rộng, còn bị thu hồi thêm để nhà đầu tư san lấp, biến ruộng thành khu vui chơi hay những công viên giải trí. Vậy là giữa cánh đồng heo hút, những công viên cứ đua nhau mọc lên, dù chưa rõ sẽ phục vụ ai? Nhiều người lo ngại, một vài năm nữa nó sẽ biến thành những căn nhà cao tầng, khách sạn hay cái gì đó tương tự.
Những cánh đồng lúa dần bị thay thế bởi những công trình ( Ảnh minh hoạ)
Thứ ba là do chuyển đổi ruộng đồng thành đất ở: theo quy định của Luật Đất đai, Chính quyền cấp tỉnh được ban hành quyết định về việc giao đất ổn định lâu dài để người dân sản xuất, trồng trọt, chăn nuôi…
Nhiều địa phương miền Bắc, đang có tình trạng thu hồi đất mà chính quyền đã giao cho nông dân sử dụng sản xuất ổn định lâu dài, đền bù khoảng gần trăm triệu đồng một sào Bắc bộ, rồi đem đấu giá theo loại đất ở, giá trị thu tiền qua đấu giá tùy địa phương, tùy vị trí nhưng khoảng trên dưới bốn tỷ đồng mỗi sào.
Nếu nghiên cứu kỹ, có thể thấy rằng, việc chuyển đổi đất sản xuất sang đất ở trong chừng mực nào đó cũng cần thiết, theo nhu cầu nhà ở tăng lên. Có điều, hình như hoạt động này đang không được kiểm soát. Thực tế, số người có nhu cầu và tham gia đấu giá đất để làm nhà ở cho mình rất ít. Phần đông số người tham gia đấu giá nhằm mục đích kinh doanh bất động sản.
Những người tham gia các cuộc mua bán đất để kinh doanh đến từ mọi vùng miền, cũng không cần biết có đủ hay chưa các thủ tục liên quan theo quy định của Chính phủ về quản lý đầu tư phát triển đô thị (các dự án chưa có văn bản của UBND cấp tỉnh thì chưa được phép phân lô, bán nền). Họ có tiền, tìm tới nơi có đấu giá đất để tham gia, mua rồi rao bán. Chưa bán được thì để đấy, chờ giá lên rồi bán ra kiếm lời…
Bất cứ ai tử tế, chắc hẳn đều băn khoăn rằng, nếu có tình trạng thu hồi đất sản xuất nông nghiệp, chuyển sang đấu giá theo loại đất ở, mà số đông mua bán chỉ nhằm “cạp đất” làm giàu… thì người nông dân sẽ sinh sống lâu dài bằng gì?
Ảnh minh hoạ
Những hệ lụy kéo theo trong đời sống xã hội từ thực trạng này cũng rất đáng suy ngẫm. Đường cao tốc xuyên ngang cánh đồng, làng biến thành phố phường, những nhà máy tỏa khói nghi ngút bao phủ một vùng rộng lớn… đã và đang làm chuyển hóa nhiều miền quê. Các nhu cầu về đất đai như trên cũng làm cho giá đất tăng lên chóng mặt. Trước đây, nhiều miền quê vốn yên ả, bây giờ bỗng trở nên ồn ào, nhất là với chuyện mua bán đất.
Nhiều gia đình, sau khi có tí tiền đền bù do thu hồi đất sản xuất cũng xây được vài gian nhà, mua sắm xe cộ, mua phương tiện công nghệ hiện đại… Người ta cũng an nhàn hưởng thụ với số tiền bán đất đấy chứ không màng gì đến xã hội, thậm chí thời sự bây giờ cũng ít người xem.
Đất đai sản xuất bị thu hẹp sau khi thu hồi… người dân đua nhau bán đất, còn ít nào thì bỏ hoang, không trồng cấy nữa vì không hiệu quả, và ngại vất vả nắng mưa. Họ bảo “thế thời đã khác”. Để rồi, người đi làm thợ hồ, người làm công nhân trong khu công nghiệp… Và không ít người lại khăn gói tha phương cầu thực nơi xứ lạ sau khi hết tiền.
